پلایوود چیست

پلایوود چیست و انواع پلایوود

پلایوود (Plywood) یکی از محصولات چوبی فرآوری‌شده است که از لایه‌های نازک چوبی به نام “ونیر” ساخته می‌شود. این لایه‌ها به صورت متقاطع بر روی هم چسبانده می‌شوند و تحت فشار قرار می‌گیرند تا یک تخته چوبی محکم و صاف ایجاد شود. این ساختار لایه‌ای باعث می‌شود که پلایوود استحکام و مقاومت بالایی در برابر شکستن، پیچ خوردگی و تغییر شکل داشته باشد.

ویژگی‌های اصلی پلایوود:

استحکام بالا: به دلیل ساختار لایه‌ای آن، پلایوود بسیار مقاوم است.
مقاومت در برابر رطوبت: برخی از انواع پلایوود که با چسب مقاوم به آب ساخته شده‌اند، در برابر رطوبت مقاوم هستند.
قابلیت انعطاف‌پذیری: پلایوود می‌تواند در اندازه‌ها و ضخامت‌های مختلف تولید شود و برای کارهای متنوع مناسب است.
کاربردهای متنوع: در صنایع ساختمانی، ساخت مبلمان، کابینت‌سازی، کفپوش و حتی در صنایع خودروسازی و دریایی استفاده می‌شود.
انواع پلایوود:

پلایوود داخلی (Interior Plywood):

نوعی پلایوود است که به طور خاص برای استفاده در فضای داخلی ساختمان‌ها طراحی شده است. این نوع پلایوود بیشتر برای محیط‌هایی مناسب است که در معرض رطوبت زیاد یا آب نیستند، زیرا چسبی که در تولید آن استفاده می‌شود معمولاً مقاومت کمتری در برابر آب دارد.ساختار لایه‌ای: مانند سایر انواع پلایوود، پلایوود داخلی از چندین لایه نازک چوبی تشکیل شده است که به‌صورت متقاطع روی یکدیگر چسبانده می‌شوند. این ساختار باعث می‌شود که صفحه مقاومت بیشتری در برابر خم شدن یا تغییر شکل داشته باشد.
مناسب برای کاربردهای داخلی: این پلایوود در محیط‌های خشک و بدون رطوبت بالا استفاده می‌شود، مانند مبلمان، دیوارپوش‌ها، درها و ساختارهای داخلی دیگر.
چسب مورد استفاده: چسبی که در پلایوود داخلی به کار می‌رود معمولاً چسب اوره‌فرمالدهید است که مقاومت کافی در برابر رطوبت ندارد و در معرض آب ممکن است تخریب شود.
سطح صاف و مناسب برای رنگ‌آمیزی: پلایوود داخلی سطح صافی دارد که به‌راحتی می‌توان آن را سنباده‌زنی، رنگ‌آمیزی یا پوشش‌های تزئینی دیگر روی آن اجرا کرد.
کاربردهای رایج پلایوود داخلی:

مبلمان: یکی از کاربردهای اصلی پلایوود داخلی در ساخت میزها، کمدها، قفسه‌ها و دیگر وسایل مبلمان است.
کابینت‌سازی: برای ساخت کابینت‌های آشپزخانه، حمام و دیگر قسمت‌های داخلی استفاده می‌شود که در معرض رطوبت مستقیم نیستند.
دیوارپوش‌ها و سقف‌ها: پلایوود داخلی می‌تواند به عنوان یک پوشش دیوار یا سقف داخلی به کار رود، به خصوص در طراحی‌های داخلی مدرن.
دکوراسیون داخلی: این نوع پلایوود در ساخت وسایل تزئینی، دیوارهای پارتیشن و جزئیات دکوراسیون داخلی استفاده می‌شود.
معایب:

مقاومت پایین در برابر رطوبت: اگر پلایوود داخلی در محیط‌های مرطوب یا در تماس مستقیم با آب قرار گیرد، ممکن است ورم کند یا لایه‌های آن از هم جدا شوند.
مقاومت کمتر نسبت به پلایوود خارجی: این نوع پلایوود در مقایسه با پلایوود خارجی یا دریایی استحکام کمتری در برابر عوامل محیطی دارد.
به‌طور کلی، پلایوود داخلی یک گزینه مقرون‌به‌صرفه و پرکاربرد برای پروژه‌های داخلی است که نیاز به استحکام و ظاهر زیبا دارند، اما در شرایط مرطوب نباید از آن استفاده کرد.

پلایوود خارجی (Exterior Plywood):

نوعی از پلایوود است که برای استفاده در فضاهای باز و شرایطی که در معرض عوامل محیطی مانند رطوبت، باران، و تغییرات دمایی است، طراحی شده است. این نوع پلایوود به دلیل استفاده از چسب‌های مقاوم به آب و لایه‌های باکیفیت‌تر، دوام بیشتری نسبت به پلایوود داخلی دارد.

ویژگی‌های پلایوود خارجی:

استفاده از چسب مقاوم به آب: چسبی که در ساخت پلایوود خارجی استفاده می‌شود، معمولاً چسب فنولیک است که مقاومت بالایی در برابر آب، رطوبت و شرایط آب‌وهوایی سخت دارد. این چسب باعث می‌شود که لایه‌های چوبی از هم جدا نشوند و تخته ساختار خود را حفظ کند.
مقاومت در برابر رطوبت و شرایط جوی: به دلیل استفاده از چسب و لایه‌های باکیفیت‌تر، پلایوود خارجی در محیط‌های مرطوب یا در معرض تغییرات دمایی مقاوم است. این باعث می‌شود که از آن در محیط‌های باز یا مکان‌هایی که ممکن است در معرض آب قرار گیرند، استفاده شود.
تراکم بیشتر لایه‌ها: معمولاً پلایوود خارجی از لایه‌های چوبی ضخیم‌تر یا باکیفیت‌تر ساخته می‌شود که مقاومت مکانیکی بیشتری دارد و مانع از تاب خوردن یا تغییر شکل آن در اثر فشار و رطوبت می‌شود.
سطح نهایی صاف و قابل پردازش: با اینکه پلایوود خارجی برای فضاهای باز طراحی شده، سطح آن می‌تواند صاف و مناسب برای رنگ‌آمیزی یا اعمال پوشش‌های محافظ باشد. همچنین می‌توان آن را سنباده‌زنی و پرداخت کرد تا به شکل دلخواه درآید.
کاربردهای پلایوود خارجی:

ساخت و ساز در فضاهای باز: یکی از کاربردهای اصلی پلایوود خارجی در ساخت سازه‌هایی مانند دیوارهای خارجی، سقف‌ها، یا زیرسازی‌های بیرونی است که در معرض باران، باد و دیگر عوامل محیطی هستند.
کفپوش‌های بیرونی و عرشه‌ها: این نوع پلایوود می‌تواند در ساخت کف‌های فضای باز مانند عرشه‌ها یا پلتفرم‌های بیرونی استفاده شود که نیاز به مقاومت در برابر رطوبت و استفاده سنگین دارند.
صنایع دریایی: در ساخت برخی از قسمت‌های قایق‌ها و سازه‌های دریایی که در تماس مستقیم با آب هستند، از پلایوود خارجی استفاده می‌شود.
روکش ساختمان‌ها و زیرسازی‌ها: به‌عنوان لایه‌ای محافظ برای زیرسازی نماهای ساختمان و روکش‌های خارجی.
مبلمان و دکوراسیون فضای باز: برای ساخت مبلمان باغی، نیمکت‌های پارک، و دیگر وسایل فضای باز که نیاز به مقاومت در برابر آب و رطوبت دارند، مناسب است.
مزایا:

مقاومت بالا در برابر شرایط آب‌وهوایی: پلایوود خارجی به دلیل استفاده از چسب مقاوم به آب و چوب‌های بادوام، تحمل بیشتری در برابر باران و رطوبت دارد.
کاربردهای متنوع در فضای باز: می‌تواند در انواع پروژه‌های ساخت‌وساز فضای باز، از جمله سازه‌های معماری و دکوراسیون خارجی، استفاده شود.
دوام طولانی: به دلیل کیفیت ساخت بالاتر، پلایوود خارجی معمولاً طول عمر بیشتری در شرایط سخت محیطی دارد.
معایب:

قیمت بالاتر: به دلیل استفاده از مواد و چسب‌های مقاوم‌تر، پلایوود خارجی معمولاً قیمت بالاتری نسبت به پلایوود داخلی دارد.
نیاز به نگهداری: با اینکه پلایوود خارجی مقاوم است، اما ممکن است نیاز به پوشش‌های محافظ یا رنگ‌های مقاوم به آب برای افزایش طول عمر و حفظ ظاهر داشته باشد.
انواع پلایوود خارجی:

پلایوود CDX: یکی از رایج‌ترین انواع پلایوود خارجی است که معمولاً در ساخت‌وسازهای ساختمانی و زیرسازی استفاده می‌شود. حرف “C” و “D” به درجه کیفیت سطح لایه‌ها اشاره دارند، و “X” نشان‌دهنده استفاده از چسب مقاوم به آب است.
پلایوود چندلایه: پلایوودهایی که از تعداد بیشتری لایه ونیر ساخته شده‌اند، مقاوم‌تر در برابر فشار و تغییرات آب‌وهوایی هستند.
در مجموع، پلایوود خارجی به دلیل مقاومت بالای آن در برابر رطوبت و عوامل محیطی، گزینه‌ای ایده‌آل برای پروژه‌های ساختمانی و دکوراسیونی در فضای باز است.

پلایوود دریایی (Marine Plywood):

یک نوع خاص و باکیفیت از پلایوود است که به طور ویژه برای استفاده در محیط‌های مرطوب و پرآب، مانند صنایع دریایی و کشتی‌سازی، طراحی شده است. این نوع پلایوود از بهترین مواد ساخته می‌شود و مقاومت بسیار بالایی در برابر آب، رطوبت و پوسیدگی دارد. مهم‌ترین ویژگی پلایوود دریایی، استحکام و دوام آن در شرایط سخت محیطی است که آن را برای استفاده در ساخت و سازهایی که به طور مداوم با آب در تماس هستند، مناسب می‌کند.

ویژگی‌های پلایوود دریایی:

چسب مقاوم به آب: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های پلایوود دریایی، استفاده از چسب‌های فنولیک یا چسب‌های مقاوم به آب (WBP) است که در برابر آب و رطوبت بسیار مقاوم هستند. این چسب‌ها مانع از جدا شدن لایه‌های چوب در شرایط مرطوب یا در تماس مستقیم با آب می‌شوند.
کیفیت بالای لایه‌های چوب (ونیر): پلایوود دریایی از لایه‌های چوب با کیفیت بالا ساخته می‌شود که هیچ‌گونه ترک، گره، یا نقصی ندارند. این امر به افزایش دوام و مقاومت تخته کمک می‌کند.
عدم وجود شکاف و حفره در لایه‌های داخلی: در پلایوود دریایی، حفره‌ها و فضای خالی بین لایه‌ها به حداقل می‌رسند یا اصلاً وجود ندارند. این ویژگی مانع از نفوذ آب به داخل تخته و در نتیجه کاهش خطر پوسیدگی و تغییر شکل می‌شود.
مقاومت در برابر پوسیدگی و قارچ‌ها: به دلیل استفاده از چوب‌های مقاوم و ضدپوسیدگی (مانند برخی گونه‌های سخت‌چوب‌ها) و چسب مقاوم به آب، این نوع پلایوود در برابر رشد قارچ‌ها و پوسیدگی بسیار مقاوم است.
تراکم و استحکام بالا: پلایوود دریایی معمولاً از تعداد بیشتری لایه چوبی نسبت به پلایوودهای معمولی ساخته می‌شود، که باعث افزایش استحکام و مقاومت آن در برابر خم شدن، ترک‌خوردگی و شکستگی می‌شود.
کاربردهای پلایوود دریایی:

ساخت قایق و کشتی: یکی از مهم‌ترین کاربردهای پلایوود دریایی، استفاده در ساخت قایق‌ها، کشتی‌ها و دیگر سازه‌های دریایی است که در معرض تماس مستقیم با آب قرار دارند.
اسکله‌ها و سازه‌های دریایی: پلایوود دریایی برای ساخت اسکله‌ها، پلتفرم‌های دریایی و سازه‌های کنار آب نیز استفاده می‌شود، چرا که نیاز به مقاومت بالایی در برابر رطوبت و آب دارند.
کابینت‌سازی و مبلمان در محیط‌های مرطوب: این نوع پلایوود در ساخت کابینت‌ها و مبلمان مخصوص حمام‌ها، آشپزخانه‌ها یا سایر محیط‌های مرطوب استفاده می‌شود، زیرا می‌تواند در برابر رطوبت بالا مقاومت کند.
کاربردهای ساختمانی در مناطق مرطوب: پلایوود دریایی می‌تواند در ساختمان‌سازی در مناطق ساحلی یا مناطق با رطوبت بالا استفاده شود، به عنوان کفپوش، دیوارپوش، یا سقف‌های مقاوم در برابر رطوبت.
مزایا:

مقاومت بسیار بالا در برابر آب و رطوبت: پلایوود دریایی به گونه‌ای طراحی شده است که در برابر شرایط مرطوب و حتی تماس مستقیم با آب بدون تغییر شکل یا تخریب مقاوم باشد.
دوام و استحکام بالا: به دلیل استفاده از چوب‌های باکیفیت و چسب مقاوم، این نوع پلایوود طول عمر بیشتری نسبت به پلایوودهای معمولی دارد.
مقاوم در برابر پوسیدگی و قارچ: به دلیل ویژگی‌های ضدپوسیدگی و ضدقارچی، این پلایوود برای محیط‌های دریایی یا مرطوب ایده‌آل است.
معایب:

قیمت بالا: به دلیل کیفیت بالای مواد و فرایند تولید، پلایوود دریایی معمولاً گران‌تر از پلایوودهای دیگر است.
نیاز به نگهداری: هرچند این پلایوود بسیار مقاوم است، اما برای افزایش طول عمر آن و حفظ ظاهر و عملکرد، نیاز به نگهداری و پوشش‌های محافظتی خاص دارد.
تفاوت پلایوود دریایی با پلایوود خارجی:

کیفیت مواد اولیه: پلایوود دریایی از چوب‌های باکیفیت‌تر و بدون نقص ساخته می‌شود، در حالی که پلایوود خارجی ممکن است دارای گره‌ها و ترک‌های کوچک باشد.
نوع چسب: چسب مورد استفاده در پلایوود دریایی کاملاً ضدآب و مناسب برای استفاده‌های طولانی‌مدت در شرایط مرطوب است، در حالی که پلایوود خارجی فقط برای مقاومت در برابر رطوبت عادی طراحی شده است.
کاربرد: پلایوود دریایی برای شرایط شدیدتر مثل تماس مستقیم با آب استفاده می‌شود، در حالی که پلایوود خارجی بیشتر برای استفاده در فضای باز و شرایط مرطوب، ولی کمتر شدید کاربرد دارد.

نتیجه‌گیری:

پلایوود دریایی به دلیل مقاومت بالا در برابر آب و دوام زیاد، گزینه‌ای ایده‌آل برای پروژه‌هایی است که در شرایط مرطوب یا دریایی قرار دارند. اگرچه قیمت آن بالاست، اما در محیط‌های مرطوب و پرآب بهترین انتخاب است.